Home
Wprowadzenie
Programy
Inne
  

Kolekcjonowanie okazów chorób roślin

Słownik niezrozumiałych pojęć tutaj

Wprowadzenie

Sformułowanie trafnej diagnozy fitopatologicznej jest uwarunkowane posiadaniem roślin z objawami reprezentującymi różne stadia choroby.

Kolekcjonowanie i następnie konserwowanie chorych roślin ponadto sprzyja (1) nabyciu umiejętności znajdywania chorób w środowisku, (2) rozwijaniu zdolności diagnozowania chorób, (3) kształceniu umiejętności dyskutowania pojawiających się problemów i (4) zapoznaniu się z pracą w laboratorium fitopatologicznym.

Postawienie diagnozy choroby rośliny zwykle wiąże się z potrzebą:

1.
Zebrania materiału z różnych stanowisk (np. pole, ogród, rów przydrożny, teren przy Uczelni, łąka, las itp.).
2.
Uzyskania informacji o:
  • roślinie gospodarzu,
  • domniemanym czynniku chorobotwórczym (bakteria, organizm grzybopodobny, grzyb, czynnik abiotyczny itp.),
  • rodzaju objawów chorobowych i ich umiejscowieniu (gnicie korzeni, plamistość liści itp.).
3.
Zebrania wystarczającej liczby okazów w celu przedstawienia reprezentatywnych objawów chorobowych, faz symptomatycznych i objawów etiologicznych.
4.
Sporządzenia protokołu obserwacji polowej, obejmującego:
  • nazwę rośliny gospodarza,
  • charakterystykę stanowiska [województwo, ekspozycja (np. południowa), typ roślinności (np. pole, ogród, las itp.)],
  • warunki uprawy i środowiska,
  • nazwisko osoby zbierającej i datę zbioru,
  • stopień rozprzestrzenienia i szkodliwości choroby,
  • wstępną diagnozę.
5.
Utrzymania świeżości zebranego materiału do czasu przeprowadzenia diagnozy w wyniku:
  • odsączenia nadmiaru wilgoci za pomocą np. bibuły filtracyjnej lub silnie higroskopijnego papieru gazetowego,
  • umieszczenia rośliny w worku foliowym do czasu przewiezienia do laboratorium,
  • schłodzenia rośliny.
6.
Wykonania diagnozy w oparciu o:
  • makroskopowe objawy chorobowe,
  • własności mikroskopowe oznak etiologicznych określone na podstawie obecnych w czasie zbioru form zarodnikowania,
  • cechy mikroskopowe sprawcy choroby otrzymanego po inkubacji części porażonej rośliny w tzw. wilgotnych komorach (szalki Petriego z ułożoną na dnie wilgotną bibułą),
  • własności makroskopowe (szybkość wzrostu grzybni, jej zabarwienie) i mikroskopowe czynnika chorobotwórczego wyhodowanego na sterylnych podłożach agarowych.
7.
Zakonserwowania zebranego materiału przez:
  • umieszczenie porażonych organów rośliny (np. owoców pomidora, liści z objawami kędzierzawości liści brzoskwini) w 92% skażonym alkoholu etylowym, 5-12% roztworze formaliny lub innym środku konserwującym zalecanym w mikrotechnice botanicznej,
  • sporządzenie preparatów trwałych z tworami mikroorganizmów występujących na chorej roślinie,
  • wysuszenie:
    • liści między kartami bibuły filtracyjnej lub innego papieru silnie higroskopijnego; materiał przeznaczony do wysuszenia powinien być:
    • oczyszczony z gleby lub innego materiału obcego,
    • włożony między dwie karty papieru pochłaniającego wilgoć,
    • umiejscowiony na płaskiej powierzchni i obciążony np. ciężką książką,
    • trzymywany w suchym pomieszczeniu,
    • przeniesiony do nowych, suchych kart codziennie przez pierwsze 2 do 3 dni, następnie co drugi dzień do czasu wysuszenia.
  • okazów mięsistych (owocników grzybów kapeluszowych) przez ich wyłożenie w miejscu ogrzewanym, np. na parapecie nad kaloryferem.
8.
Przechowanie zakonserwowanego materiału w słojach, pudełkach, w arkuszach lub kopertach.

Cel ćwiczenia

1.
Przygotowanie się do sporządzenia zielnika.

Ćwiczenie

1.
W oparciu o zalecenia podane wyżej sporządź zielnik zawierający 30 roślin z objawami chorobowymi.